Oktober is de Maand van de Geschiedenis, het grootste geschiedenisevenement van Nederland met in 2023 als thema Eureka! Bij dit thema organiseert Museum Kasteel Wijchen op zondag 22 oktober de lezing Eureka, en toen was er water! door Peter Schut, waarin twee unieke Wijchense vondsten uit de Romeinse tijd centraal staan.
In Nederland zijn, behalve vele honderden waterputten, weinig resten gevonden van ver ontwikkelde Romeinse watervoorzieningen. Aangezien het grondwater op hooguit enkele meters diepte onder het maaiveld te vinden is, is de aanleg van een waterput de voor de hand liggende oplossing. Alleen wanneer er voldoende reliëf was, de bronnen ver weg lagen en er voldoende geld en mensen beschikbaar waren, werd in enkele gevallen een aquaduct aangelegd. In ons land zijn dan ook slechts twee aquaducten bekend (Nijmegen en de villa van Voerendaal) die door Peter Schut zijn gepubliceerd. Het zijn niet alleen deze grote waterwerken die de interesse van Peter hebben, maar ook de kleine onderdelen van het watersysteem, zoals waterkranen en waterspuwers. Oftewel de interesse is van bron tot kraan.
Voor ons zijn kranen, boilers, waterleidingen, heet en koud water de gewoonste zaken van de wereld. De zorg om de hoeveelheid winbaar zoetwater, aanbesteding en bouwfraude zijn thema’s die regelmatig de kranten halen. Eigenlijk niets nieuws. Het zijn onderwerpen die ook al 2000 jaar geleden aan de orde waren. In de lezing staan unieke Wijchense vondsten centraal: twee binnenwerken van kranen gevonden op het terrein van de Romeinse villa van De Tienakker. Misschien zeiden de Romeinse Wijchenaren daarom wel: “Eureka, en toen was er water!”
Praktische informatie
De lezing wordt gehouden op zondag 22 oktober 2023 om 15:00 uur en duurt ca. 45 minuten.
De lezing is gratis bij je museumticket, géén extra toeslag.
Vooraf aanmelden is niet nodig, je kan zo instappen, maar vol is vol.
Over de spreker
Peter Schut (1954) heeft in het verleden onder andere gewerkt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en als regio-archeoloog in de Gelderse Vallei. Hij deed onderzoek naar neolithische bijlen, versterkingen uit de volle middeleeuwen en de Romeinse watervoorziening in Nederland. Tegenwoordig werkt hij als zzp’er, schrijft hij landschapsbiografieën en doet hij onderzoek naar de bewonersgeschiedenis van een aantal historische panden in Amersfoort.
Peter Schut